Σχολή Τυφλών -
To Κέντρο Εκπαιδεύσεως
και Αποκαταστάσεως Τυφλών
Ένα αρχοντικό που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα κατάφερε να επιβιώσει και να παραμείνει αλώβητο στο πέρασμα του χρόνου, όχι μόνο από καταστροφές, αλλά και από την αντιπαροχή που άλλαξε την φυσιογνωμία της παλιάς Θεσσαλονίκης. Το κτίριο επί της Οδού Βασιλίσσης Όλγας φιλοξενεί από το 1948 έως σήμερα τη Σχολή Τυφλών, γνωστή πλέον ως παράρτημα ΚΕΑΤ-Θεσσαλονίκης. Μια σχολή με αδιάλειπτη παρουσία και συνεισφορά στα άτομα με προβλήματα όρασης, που παρόλες τις αντιξοότητες που αντιμετωπίζει συνεχίζει να προσφέρει πολύτιμο έργο στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης.
Το εκπαιδευτικό ίδρυμα
Πολλές περιοχές της Θεσσαλονίκης έχουν λάβει την ονομασία τους είτε από την ύπαρξη κάποιου ονομαστού μνημείου, εκκλησίας είτε κάποιου εκπαιδευτικού ιδρύματος. Η Σχολή Τυφλών έχει αφήσει το στίγμα της στην ανατολική Θεσσαλονίκη, και η περιοχή κοντά στο Φάληρο είναι γνωστή από το ομώνυμο ίδρυμα που στεγάζεται σε ένα από τα τελευταία εναπομείναντα κτίρια της παλιάς συνοικίας Εξοχών της Θεσσαλονίκης.
Τι είναι η Σχολή Τυφλών Θεσσαλονίκης;
Η Σχολή Τυφλών Θεσσαλονίκης ή αλλιώς το Κέντρον Εκπαιδεύσεως και Αποκαταστάσεως Τυφλών (ΚΕΑΤ) καλύπτει τις ανάγκες νέων και ενήλικων ατόμων με αναπηρία όρασης. Ο σημαντικότερος στόχος του Κέντρου αυτού είναι να μπορέσει να βοηθήσει τα μέλη του να είναι ανεξάρτητα. Προωθείται μια πνευματική, κοινωνική και ηθική καλλιέργεια που αποτέλεσμα έχει να βοηθά τα παιδιά που φοιτούν στην συγκεκριμένη Σχολή, να επιτύχουν όποιον στόχο θέσουν στη ζωή τους.
Στόχοι που θέτει η Σχολή Τυφλών
Συνεχής ενημέρωση και πληροφόρηση των οικογενειών ήδη από τις πρώτες μέρες γέννησης του παιδιού
Βοήθεια στις εκπαιδευτικές, πνευματικές ανάγκες των ατόμων με αναπηρία όρασης
Χρήση σύγχρονων μεθόδων εκπαίδευσης
Έρευνα για την βελτίωση των μεθόδων αποκατάστασης
Καταπολέμηση προκαταλήψεων και προσπάθεια να να αναγνωρίζονται ίσες ευκαιρίες και στα άτομα με προβλήματα όρασης
Η Εκπαίδευση στην Σχολή Τυφλών
Όσον αφορά την εκπαίδευση στη Σχολή Τυφλών προσφέρεται ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα σε μαθητές με προβλήματα όρασης από την προσχολική ηλικία μέχρι και το Πανεπιστήμιο. Το προνηπιακό τμήμα προσφέρει εξειδικευμένη φροντίδα σε νήπια με αναπηρία όρασης από την στιγμή της γέννησης τους. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα εμπεριέχει και καθημερινές εκπαιδευτικές παραδόσεις στις εγκαταστάσεις της Σχολής, από τις 8 το πρωί μέχρι τις 12 το μεσημέρι.
Σε επόμενο στάδιο προσφέρεται εκπαίδευση σε μαθητές γυμνασίου και λυκείου από καθηγητές όλων των ειδικοτήτων με άμεσο στόχο την εκπαιδευτική ενίσχυση και καλλιέργεια των μαθητών. Τα μαθήματα αυτά πραγματοποιούνται μέσα σε κατάλληλα εξοπλισμένες αίθουσες για τους τυφλούς μαθητές (π.χ. απτικούς γεωγραφικούς χάρτες, υλικά για πειράματα φυσικής κ.α.).
Παραδίδονται ακόμα μαθήματα φυσικής αγωγής και αθλητισμού. Τέλος, μαθήματα που θα τα βοηθήσουν να μάθουν να κινούνται με περισσότερη άνεση στον χώρο. Τους βοηθούν λοιπόν να κατανοήσουν έννοιες χώρου, μεγέθους, χρόνου ή να οδηγηθούν σε μια σωματογνωσία.
Εκμάθηση της γραφής Βraille στην Σχολή Τυφλών
Στην Σχολή Τυφλών Θεσσαλονίκης πραγματοποιούνται μαθήματα εκμάθησης της γραφής Μπράιγ - το σύστημα γραφής και ανάγνωσης των τυφλών. Στόχος τους είναι η εκπαίδευση όσων επιθυμούν να εργαστούν ή εργάζονται ήδη με άτομα με αναπηρία όρασης. Η εκπαίδευση αυτή παρέχεται σε φοιτητές εκπαιδευτικών ή παιδαγωγικών τμημάτων, εκπαιδευτικούς ή και επιστήμονες διάφορων ειδικοτήτων. Τα μοναδικά κέντρα που μπορούν να πιστοποιήσουν αυτή την εκμάθηση γραφής είναι το ΚΕΑΤ Αθήνας και το ΚΕΑΤ Θεσσαλονίκης, τα οποία και θα αναγνωρίζονται επαρκώς από το Δημόσιο.
Άλλες Υπηρεσίες
Στην συγκεκριμένη Σχολή προσφέρεται και Βιβλιοθήκη για τα άτομα που επιθυμούν να μελετήσουν. Υπάρχουν βιβλία κατάλληλα για άτομα με αναπηρία όρασης και καλύπτουν όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης από το δημοτικό μέχρι και τις μεταπτυχιακές σπουδές. Τα βιβλία είναι γραμμένα στην γραφή Braille. Υπάρχουν ακόμα βιβλία ήχου και για μαθητές και με άλλα προβλήματα, όπως για παράδειγμα δυσλεξία.
Προσφέρεται ακόμα οργανωμένη διδασκαλία μουσικών οργάνων όπως πιάνου, κιθάρας ή μπουζουκιού, μαθήματα θεωρίας της μουσικής και τραγουδιού.
ΚΕΑΤ - Ένα από τα αρχοντικά της Θεσσαλονίκης
Η Θεσσαλονίκη όπως φαίνεται από την Πλατεία Αριστοτέλους
ΚΕΑΤ - Ένα από τα αρχοντικά της Θεσσαλονίκης
Στολίδι της Ανατολικής πλευράς της πόλης
Η Θεσσαλονίκη όπως φαίνεται από την Πλατεία Αριστοτέλους
Η Πλατεία Αριστοτέλους φωταγωγημένη την νύχτα
Η Ιστορία του Κτιρίου
Το αρχοντικό που στεγάζεται η σημερινή Σχολή Τυφλών, φέρεται να ανεγέρθηκε το 1879 στη συνοικία Hamidye (ή αλλιώς των Πύργων) για λογαριασμό του Χαφήζ Μπέη, και βρισκόταν πάνω στην οδό Μύλου Αλλατίνη, περίπου εκεί που διέρχεται η σημερινή οδός Βασιλίσσης Όλγας. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή το αρχοντικό χτίστηκε σε σχέδια του γνωστού αρχιτέκτονα της εποχής Ξενοφώντα Παιονίδη και ανεγέρθηκε στη θέση που προϋπήρχε μικρότερη οικία το 1907, για λογαριασμό του Χασάν Πριστίνα.
Μετά την ανέγερση του, το κτίριο θα περάσει από μια περίοδο αγοραπωλησιών, αλλά και αλλαγών από την αρχική του χρήση ως αρχοντικής κατοικίας που ήταν αρχικά προορισμένο. Χαρακτηριστικά ο ένας από τους τρείς κατόχους του αρχοντικού Χασαν-Ταχσιν θα υποθηκεύσει το μερίδιο του λόγω χρεών το 1910 στην Τράπεζα της Ανατολής, και μετέπειτα το αρχοντικό θα περιέλθει στην ιδιοκτησία της τράπεζας. Ώσπου το 1938 θα έρθει ο ελληνικής υπηκοότητας Ομέρ Βέης Πρίστινα για να αποκτήσει το μερίδιο της ιδιοκτησίας του -με εξαίρεση το μερίδιο που κατείχε η τράπεζα-, όμως αργότερα θα αναχωρήσει για τα Τίρανα όπου και θα πεθάνει εκεί το 1940.
Παρόλη την αρχική του χρήση ως αρχοντικής κατοικίας, στην πορεία του χρόνου το κτίριο στέγασε αρχικά την Εμπορική Σχολή Αθαν.Κωνσταντινίδη κατά την περίοδο 1910-1935, ενώ μετέπειτα στέγασε το βρεφοκομείο Άγιος Στυλιανός για το διάστημα 1936-1941. Κατά τα χρόνια της κατοχής το κτίριο επιτάχθηκε από τους Γερμανικές δυνάμεις που το χρησιμοποίησαν έως το 1944 οπότε και αποχώρησαν από την πόλη. Μετά ακολούθησε ένα διάστημα εγκατάλειψης του κτιρίου την περίοδο 1944-1948, κατά την οποία αφαιρέθηκαν πολλά κινητά μέρη όπως παράθυρα,πόρτες,κεραμίδια κλπ, ενώ το 1947 υπέστη ανεπανόρθωτες ζημιές από πυρκαγιά που κατέστρεψε σχεδόν ολοσχερώς το εσωτερικό του. Κατόπιν, το 1948 το 1/3 που κατείχε η Τράπεζα της Ανατολής περιήλθε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, ενώ τα υπόλοιπα 2/3 που βρισκόντουσαν στη διαχείριση του Ελληνικού Δημοσίου από το 1946, παραχωρήθηκαν ως δωρεά στη Σχολή Τυφλών το 1961, και το κτίριο το 1980 ανακηρύχθηκε ως διατηρητέο μνημείο.
Η λήξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου βρήκε την Ελλάδα, με ανεπανόρθωτα τραύματα από τις εκτεταμένες καταστροφές και τις ανθρώπινες απώλειες, αλλά και από τον συνεχιζόμενο τότε κατά την εποχή εμφύλιο πόλεμο. Χαρακτηριστικό όλων ήταν η έλλειψη υποδομών μέριμνας και εκπαίδευσης, και ειδικότερα όσον αφορούσε τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες για τις οποίες υπήρχε παντελής έλλειψη. Μάλιστα για τη φροντίδα των τυφλών δεν υπήρχε κάποιο ίδρυμα στην Βόρειο Ελλάδα, ενώ σε όλη την ελληνική επικράτεια υπήρχε μόνο ο Οίκος Τυφλών που ιδρύθηκε στην Καλλιθέα το 1906, και δε μπορούσε να ανταποκριθεί για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες που υπήρχαν.
Έτσι το 1948, το εγκαταλειμμένο εως τότε αρχοντικό της Βασιλίσσης Όλγας θα στεγάσει τις ανάγκες για τη φροντίδα και την εκπαίδευση ατόμων που είχαν προβλήματα όρασης. Αξίζει να σημειωθεί πως το Ίδρυμα Προστασίας Τυφλών Βορείου Ελλάδος «Ο Ήλιος»-Σχολή Τυφλών ιδρύθηκε το 1947 από την πρωτοβουλία της «Οργάνωσης Προστασίας Τυφλών», για να αντιμετωπίσει τις ανάγκες ατόμων που εκτός των προβλημάτων αναπηρίας, αντιμετώπιζαν όχι μόνο προβλήματα επιβίωσης, αλλά είχαν απολέσει τους γονείς τους. Στις 28/5/1950 θα τελεστούν τα επίσημα εγκαίνια της Σχολής Τυφλών, και το μέχρι πριν λίγα χρόνια εγκαταλειμμένο αρχοντικό θα λειτουργήσει ανακαινισμένο αλλά και εξοπλισμένο με πολύτιμο υλικό, χάριν στη συνεισφορά ξένων οργανισμών βοήθειας, αλλά και από δωρεές Θεσσαλονικέων. Το 1973 βάσει του νόμου 111, τα φιλανθρωπικά σωματεία, σύλλογοι, κλπ υποχρεώθηκαν από το νόμο να ιδρύσουν ιδρύματα, ενώ στις 2 Μαρτίου 2011 βάσει υπουργικής απόφασης η Σχολή Τυφλών συγχωνεύθηκε με το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών(Κ.Ε.Α.Τ.) του οποίου έκτοτε αποτελεί παράρτημα στη Θεσσαλονίκη.
Όσον αφορά το κτίριο, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πως συγκαταλέγεται ανάμεσα στα τελευταία δείγματα της εκλεκτιστικής αρχιτεκτονικής στη Θεσσαλονίκη, ενώ παράλληλα σ’αυτό διαφαίνονται και δείγματα της ώριμης αναγέννησης, με ένα από τα πολλά χαρακτηριστικά του, τα αναγεννησιακά αετώματα που εμπλουτίζουν το κτίριο. Αρχικά ήταν διώροφο κτίσμα με ημιυπόγειο, ενώ στα τέλη της δεκαετίας 50 προστέθηκε σοφίτα, για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες του ιδρύματος της Σχολής Τυφλών. Χαρακτηριστικά πάνω από την κεντρική είσοδο του κτιρίου που οδηγεί η εντυπωσιακή μαρμάρινη σκάλα για χρόνια υπήρχε μια ταμπέλα που ανέγραφε «Νίκη είς το Σκότος».
Πηγή:
https://www.culturalsociety.gr/